Patronka

Historia Wandy Rutkiewicz

Wanda Rutkiewicz, z domu Błaszkiewicz, urodziła się w niewielkiej miejscowości Płungiany na Litwie 4 lutego 1943 roku. Był to rodzinny majątek jej dziadków, zagrabiony po powstaniu styczniowym przez Rosjan.

Po zakończeniu II wojny światowej znalazła się wraz z rodziną w Polsce. Najpierw trafili do Łańcuta, a następnie do Wrocławia, gdzie zamieszkali i gdzie Wanda spędziła swoje lata nauki szkolnej. Ukończone na Politechnice Wrocławskiej studia dały jej w roku 1965 tytuł magistra inżyniera elektroniki. Rozpoczęła pracę w Instytucie Automatyki Systemów Energetycznych, ale po kilku latach przeniosła się do Warszawy, gdzie pracowała w Instytucie Maszyn Matematycznych.

Nie od razu jej zainteresowania poszły w kierunku gór. Ze sportem była związana od najmłodszych lat, ale jej ukochaną dyscypliną stała się siatkówka. Grała w I-ligowej drużynie, a nawet miała zostać zawodniczką reprezentacji Polski. Poza tym biegała, pchała kulą, skakała wzwyż i rzucała dyskiem i oszczepem.

Pierwsze kontakty ze wspinaczką

Jej pierwsze kontakty ze wspinaczką zaczęły się w podjeleniogórskich Sokolikach. Była wtedy członkiem wrocławskiego Klubu Wysokogórskiego. W 1962 roku ukończyła kurs Szkoły Taternictwa na Hali Gąsienicowej i od tej pory rozpoczęła się jej przygoda z Tatrami, no i konsekwentnie z górami coraz wyższymi. W Tatrach przeszła wiele trudnych dróg, między innym Wariant „R” na Mnichu, czy direttissimę północnej ściany Kieżmarskiego Szczytu.

Wielkim wydarzeniem był dla niej pierwszy wyjazd w Alpy. Było to w roku 1964 i od razu zakończył się kilkoma znaczącymi wspinaczkami. W 1967 roku pokonała wschodnią ścianę Augille du Grépon (3482 m), a w kilka lat później dołożyła do swych osiągnięć kolejne trudne wspinaczki w Alpach – drugie kobiece wejście na Eiger (1973) i pierwsze kobiece przejście zimą północnego filaru Matternhornu (1978). W 1968 roku wzięła udział w wyprawie w góry Norwegii, gdzie w zespole kobiecym dokonała pierwszego kobiecego wejścia filarem wschodnim na Trollryggen.

Jednak największe osiągnięcia przyniosły jej wyprawy w góry najwyższe. Pierwsze wyjazdy to Pamir w roku 1970 i wejście na Pik Lenina (7134 m), Hindukusz w dwa lata później z wejściem na Noszak (7482 m) i wreszcie Karakorum w 1975 roku – weszła wtedy na Gasherbrum III (7952 m), co było polskim kobiecym rekordem wysokości.

W 1978 roku wzięła udział w zachodnioniemieckiej wyprawie na Everest. Jej wejście (16 października) było trzecim kobiecym wejściem na najwyższą górę świata i jednocześnie pierwszym europejskim. Tego samego dnia papieżem został Polak Karol Wojtyła. W czasie spotkania z Wandą Rutkiewicz powiedział: „Dobry Bóg tak chciał, że tego samego dnia weszliśmy tak wysoko”.

Kolejny zdobyty przez nią ośmiotysięcznik musiał czekać na polską himalaistkę niemal siedem pełnych lat. 15 lipca 1985 roku Wanda Rutkiewicz stanęła na szczycie Lhotse (8501 m) i od tej pory rozpoczęła się jej „karawana do marzeń”.

Kolejno zdobyte przez Wandę Rutkiewicz ośmiotysięczniki

16 października 1978 r. – Mount Everest (8848 m)
15 lipca 1985 r. – Lhotse (8501 m)
25 czerwca 1986 r.- K2 (8611 m)
18 września 1987 r. – Shisha Pangma (8027 m)
12 lipca 1989 r. – Gasherbrum II (8035 m)
16 lipca 1990 r. – Gasherbrum I (8068 m)
26 września 1991 r. – Cho Oyu (8153 m)
22 października 1991 r. – Annapurna (8091 m)

Jedna z najwybitniejszych himalaistek świata

Niewątpliwie Wanda Rutkiewicz była jedną z najwybitniejszych himalaistek świata. Swoje zmagania i przemyślenia drukowała na łamach czasopism zajmujących się tematyką alpinistyczną, tak w kraju jak i za granicą. Była współautorką lub autorką kilku książek, w tym „Zdobycie Gasherbrumów”, „Na jednej linie”, „Karawana do marzeń”, czy „Wszystko o Wandzie Rutkiewicz” i „Wiecej o Wandzie Rutkiewicz”.